Kalendarz prac ogrodowych
Grudzień
– nadal zabezpieczamy wrażliwe rośliny przed zimnymi wiatrami i mrozem;
– czyścimy i konserwujemy narzędzia;
– dokarmiamy ptaki;
-cebule hipeastrum (zwartnica) po 2-3 miesięcznym spoczynku sadzimy do doniczek. Cebula powinna być zagłębiona do połowy w ziemi a średnica doniczki tylko 2-4 cm szersza od średnicy cebuli. Roślinę stawiamy na słonecznym parapecie i zaczynamy podlewać po pojawieniu się pąka kwiatowego. Najlepiej podlewać od spodu na podstawkę aby nie moczyć cebuli. Hipeastrum najlepiej rośnie w temperaturze 15-20 stopni.
Listopad
– róże: nadal sadzimy zakupione krzewy róż; przesadzamy starsze okazy w ogrodzie- teraz jest na to najodpowiedniejsza pora! Przesadzane krzewy muszą zostać mocno przycięte i wysoko okopczykowane po posadzeniu;
Po dłuższych zimnych dniach i spadku temperatury do -5 st. kopczykujemy róże do wysokości 20 cm.
Nowo posadzone krzewy kopczykujemy kompostem, który wiosną rozgarniamy wokół jako nawóz;
pod starsze krzaczki nagarniamy opadłe liście;
róże 4-letnie i starsze nie wymagają już tak dokładnej osłony, ewentualnie okrywają je liście spadające z pobliskich drzew i krzewów, których osobiście nie wygrabiam jesienią, służą za naturalną ściółkę.
Korony róż piennych osłaniamy jutą, włókniną lub innym przewiewnym materiałem. Giętkie egzemplarze można nagiąć delikatnie do gruntu i przysypać ziemią.
Ukorzenione latem sadzonki zielne starannie zabezpieczamy liśćmi, słomą i jedliną.
– byliny i krzewy: po przymrozkach zabezpieczamy wrażliwe gatunki roślin .
Październik
– róże: sadzimy pierwsze krzewy róż- krzewy moczymy całe w wiadrze z wodą od kilku do kilkunastu godzin, zasilamy dołek dawką obornika lub kompostu. Sadzonki sadzimy na taką głębokość, aby miejsce szczepienia znajdowało się 3-5 cm pod poziomem gruntu. Nowo posadzone krzewy obficie podlewamy i ściółkujemy.
Zbieramy już dojrzałe owoce róż i mieszamy z wilgotnym piaskiem (stratyfikacja). Miejsca zasiewu dokładnie oznaczamy.
Ścinamy i sadzimy zdrewniałe sadzonki Rosa multiflora oraz sadzonki róż pnących. Sadzonki zdrewniałe tniemy na długośc około 20 cm z pędów grubości ołówka. Wysadzamy je do ziemi zagłębiając do poziomu najwyższego oczka. Obficie podlewamy.
– cebulowe: sadzimy ostatnie cebulki roślin wiosennych;
– rośliny sezonowe: po pierwszych przymrozkach wykopujemy rośliny wrażliwe na mróz: agapanty, dalie, mieczyki, kanny, ismeny, tuberozy; przycinamy pędy 10 cm nad bulwą/kłączem i przenosimy przysypane piaskiem do chłodnej piwnicy (5-10 st.). Chore egzemplarze od razu usuwamy.
Wrzesień
– róże: przygotowujemy miejsca pod nowe krzewy róż, zaopatrujemy się w materiały użyźniające glebę: glinę, obornik, kompost i torf oraz wióry rogowe.
Zbieramy i usuwamy liście porażone przez czarną plamistość i inne choroby czy szkodniki.
Kończymy okulizowanie róż.
Przeglądamy oferty szkółek i sklepów oraz planujemy nowe nasadzenia jesienne.
-cebulowe: sadzimy większość cebulowych. Wybieramy dla nich miejsca najszybciej nagrzewające się wczesną wiosną. Idealnym towarzystwem dla nich będą ciemierniki, pierwiosnki, zawilce greckie, przylaszczki. Ładnie wyglądają np. łany krokusów kwitnących pod oczarem, forsycją czy pigwowcem.
Sierpień:
–róże: pielęgnujemy na bieżąco krzewy, odchwaszczamy i podlewamy w czasie suszy; usuwamy dzikie odrosty z podkładek. Końcem lata może atakować jedna z najgroźniejszych chorób róż: czarna plamistość (czarne plamy na liściach)- po zauważeniu pierwszych oznak choroby, stosujemy naprzemiennie fungicydy np: Topsin, Benlate, Bayleton, Bravo. Opryski powtarzamy co 7-10 dni do momentu ustania choroby.
Okulizujemy róże w tzw. śpiące oczko na podkładkach Rosa canina lub Rosa multiflora.
W dalszym ciągu ścinamy sadzonki zielne, które sadzimy w mieszaninę ziemi kompostowej z piaskiem i torfu w stosunku 3:1. Sadzonki przykrywamy i cieniujemy.
-krzewy ozdobne: przygotowujemy sadzonki zielne z krzewów liściastych, przycinamy żywopłoty;
–cebulowe: sadzimy pierwsze cebule takie, jak: szachownica cesarska, narcyzy, cebulica syberyjska, śnieżyca wiosenna;
-byliny: przesadzamy i dzielimy kępy bylin kwitnących wiosną.
Lipiec:
– róże: nawozimy ponownie dostępnym nawozem do róż, nawóz mieszamy z wierzchnią warstwą gleby i obficie podlewamy, ściółkujemy glebę pod krzewami; w lipcu kończymy ostatecznie nawożenie aby pędy mogły dostatecznie zdrewnieć przed zimą.
ramblery– róże pnące wiotkie przycinamy po kwitnieniu aby pobudzić wyrastanie nowych pędów, które zakwitną w następnym sezonie. Przycinamy pędy główne nad silnym, nowo wyrastającym pędem bocznym. Pędy boczne skracamy na 2-3 oczka. Młode pędy w miarę wzrostu przywiązujemy poziomo do podpór aby pobudzić śpiące pąki boczne do wytworzenia kwiatów w przyszłym sezonie.
U wszystkich typów róż usuwamy pędy uszkodzone, połamane przez wiatr i deszcz;
Przekwitnięte róże wielkokwiatowe obcinamy nad trzecim liściem położonym poniżej kwiatu co pobudzi wyrastanie kolejnych pędów kwiatowych.
Jeśli chcemy rozmnożyć róże, przez całe lato jest na to dobry czas. Tniemy sadzonki zielne grubości ołówka dł. ok. 10-15cm ze środkowej części pędu, usuwamy 2 dolne liście i zagłębiamy w ziemi do połowy. Przykrywamy folią, szkłem, plastikową butelką aby ograniczyć parowanie. Po 4-6 tygodniach sadzonki powinny sie ukorzenić.
W miarę potrzeby przycinamy pędy krzewów i bylin, spulchniamy glebę wokół roslin, ściółkujemy, zwalczamy chwasty.
Czerwiec:
–róże: czerwiec to główne kwitnienie róż;
usuwamy przekwitłe kwiaty, podwiązujemy pędy do podpór, podpieramy krzewy i ściółkujemy glebę aby ograniczyć parowanie i rozwój chwastów.
Podczas suchej i upalnej pogody nie dopuszczamy do ataków przędziorka (Polysect) i mączniaka prawdziwego (Saprol, Topsin). Stosujemy opryski prewencyjne oraz podlewanie gnojówką roslinną w celu wzmocnienia roślin.
– byliny: o 1/3 przycinamy pędy bylin, aby lekko opóźnić kwitnienie ( np. dzielżan, rudbekie, astry), mocno tniemy przekwitłe byliny – powtórzą kwitnienie końcem lata (np. ostróżka, łubin, przymiotno, chaber, złocień różowy); w tym miesiącu wysiewamy byliny rozmnażane tą metodą, np: aster, dzwonek, mak, firletka, języczka, złocień, gipsówka; przez podział rozmnażamy np: funkie, bodziszek, dzwonek karpacki, pierwiosnki, barwinek, rozchodniki, macierzanki, skalnice, rojniki;
–krzewy ozdobne: nawozimy powtórnie jednym z nawozów uniwersalnych do roślin kwitnących,
przycinamy bukszpan w pochmurny dzień;
azalie i rododendrony zasilamy po kwitnieniu nawozem do roślin kwasolubnych;
– cebulowe: co 3-4 lata wykopujemy tulipany, hiacynty, narcyzy i czosnki, suszymy w zacienionym i przewiewnym miejscu i przechowujemy na sucho do września;
-opryski: uważnie obserwujemy rośliny i w razie potrzeby stosujemy:
na mszyce, przędziorki: Polysect,
na miseczniki: Confidor, Mospilan, Actellic,
na poskrzypkę liliową: Decis,
na choroby grzybowe: Topsin, Bravo, Bayleton, Saprol,
Maj:
– róże: stosujemy opryski przeciw szkodnikom i chorobom grzybowym, usuwamy dzikie odrosty i nawozimy wg potrzeb.
-byliny: w dalszym ciągu przesadzamy i dzielimy przekwitnięte byliny, np. floksy szydlaste, omieg wschodni, żagwin czy gęsiówkę kaukaską. Kępy roślin skalnych przycinamy po kwitnieniu aby były zwarte i gęste.
-krzewy ozdobne: po kwitnieniu przycinamy bzy lilaki, forsycje, migdałki. Skracamy o połowę pędy przekwitniętych wrzośców.
-rośliny doniczkowe: wynosimy na zewnatrz po ostatnich przymrozkach (około 15. maja). Pelargonie, datury czy fuksje nawozimy intensywnie odpowiednim nawozem aby utrzymać ciągłość kwitnienia przez całe lato.
-winorośl: przycinamy w połowie maja i podwiązujemy pędy na podporach.
-drzewka owocowe: szczepimy metodą „za korę”.
-ogród warzywny: co kilka dni zbieramy rabarbar, usuwając natychmiast pojawiające się pedy kwiatowe, które osłabiają karpę. Po ostatnich przymrozkach wysadzamy rozsady: pomidory, ogórki, paprykę, dynię i kabaczki. Zbieramy pierwsze nowalijki.
Kwiecień:
– ponownie nawozimy rabaty mieszając nawóz z wierzchnią warstwą gleby,
– w czasie kwitnienia forsycji przycinamy róże. Wielkokwiatowe i rabatowe – krótko na 3-5 oczek, krzaczaste i parkowe skracamy wg potrzeb o 1/3 lub 1/4 długości pędów. Pnące powtarzające – przycinamy pędy boczne na 4-5 oczek, pnące jednokrotnie kwitnące – wycinamy tylko pędy przemarznięte i krzyżujące się, główne cięcie wykonujemy dopiero po kwitnieniu.
– ściółkujemy glebę pod krzewami róż i krzewów ozdobnych,
– pod koniec miesiąca przycinamy przekwitnięte pędy forsycji, migdałka i tawuły wczesnej,
– wciąż możemy dzielić i przesadzać byliny letnie i jesienne,
– siejemy nasiona roślin jednorocznych, pikujemy marcowe wysiewy i powoli hartujemy rozsady,
– pod koniec miesiąca sadzimy mieczyki i dalie na rabatach,
– możemy już przesadzać cebule przebiśniegów,
– w fazie różowego pąka tniemy brzoskwinie.
Marzec:
–porządkujemy rabaty po zimie, wygrabiamy stare liście i wycinamy zaschnięte pędy,
-po stopnieniu śniegu nawozimy kompostem, nawozem wieloskładnikowym,
-wykonujemy opryski drzew owocowych przeciwko chorobom grzybowym. Gdy temp. przekroczy + 6 st. opryskujemy brzoskwinię przeciwko kędzierzawości liści stosując Syllit, Pomarsol, Carpene lub Miedzian. Opryskujemy przed pęknięciem pąków.
–stosujemy cięcie odmładzajace u dereni, wierzb, perukowców,
– gdy tylko ziemia rozmarznie sadzimy róże z gołym korzeniem przechowywane w chłodnych pomieszczeniach, nad krzewem usypujemy kopczyk ziemi aby ochronić przed wysychaniem.
-wysiewamy do gruntu pierwsze nasiona (groszek pachnący, łubin),
-odmładzamy i dzielimy byliny kwitnące latem,
-pielęgnujemy trawnik: napowietrzamy, wygrabiamy, nawozimy,
– w połowie miesiąca, po ustaniu mrozów, zdejmujemy przykrycie z krzewów, zaczynamy odgarniać kopczyki i przycinamy róże. W rejonach chłodniejszych czekamy z tymi czynnościami do ustabilizowania pogody. Umowny termin cięcia róż to okres kwitnienia forsycji.
– przygotowujemy glebę na rabatach: przekopujemy kompost, obornik, wióry rogowe aby wzbogacić ziemię pod nowe zasiewy i nasadzenia. Możemy wysiewać: sałatę, rzodkiewkę, zielony groszek, marchew i pietruszkę, oraz sadzić cebulę dymkę.
– w ostatniej dekadzie miesiąca możemy założyć nowy kompostownik a starą pryzmę przewracamy i zasilamy azotem w celu przyśpieszenia rozkładu próchnicy,
– w skrzynkach możemy posadzić rośliny odporne na chłody: bratki, pierwiosnki, ciemierniki i fiołki.
– podczas kupowania roślin w marketach zwracamy dużą uwagę na ich stan zdrowia; cebule muszą być bez plam, jędrne i twarde; sadzonki zwarte; wybieramy największe okazy cebul, bulw czy kłączy;
– roślin otrzymanych pocztą nie trzymamy w ciepłym pomieszczeniu, od razu przenosimy do chłodu lub na balkon (jeśli nie ma mrozu),
– zakupione róże i inne krzewy z gołym korzeniem moczymy od kilku do kilkunastu godzin w wodzie i jak najszybciej sadzimy do gruntu, zanim rozpoczną wegetację; okrywamy kopczykiem ziemi.
Luty
– po ustaleniu się dodatniej temperatury możemy rozpocząć pierwsze nawożenie gleby kompostem.
– w lutym nadal przeprowadzamy cięcia pielęgnacyjne drzew i krzewów – wycinamy uszkodzone lub krzyżujące się konary;
– po ustąpieniu mrozów możemy zacząć przycinanie powojników i wiciokrzewów .
– wysiewamy do pojemników nasiona roślin jednorocznych o przedłużonym okresie wegetacji takich jak: szałwia, lobelia, żeniszek, petunia, begonia stale kwitnąca, kobea.
– pod koniec lutego zaczynamy wysiewać w szklarni lub na parapteach warzywa : marchew, por, rzodkiew;
Styczeń
– w najcieplejszych rejonach zaczynają kwitnąć pierwsze krzewy (oczar) i byliny (ciemiernik, bratek);
– teraz jest odpowiednia pora do cięcia drzew i krzewów. Tniemy w taki sposób, aby nie straciły swojego naturalnego pokroju. Przycinamy drzewa owocowe, głównie grusze i jabłonie. Wycinamy pędy krzyżujące się, uszkodzone lub rosnące do środka korony. Większe rany smarujemy maścią ogrodniczą aby uchronić przed wniknięciem patogenów w głąb pędów.
– pnie drzew białkujemy wapnem ogrodniczym aby uchronić przed pękaniem kory podczas wahań temperatury w ciągu dnia i nocy.
– po pierwszych odwilżach sprawdzamy okrycie róż i wrażliwych bylin. Jeśli nie ma już okrywy śnieżnej rośliny okrywamy stroiszem, słomą, korą lub po prostu obsypujemy ziemią. Podczas dużych wahań temperatury na przedwiośniu bardzo łatwo o przemrożenie pędów.
– po obfitych opadach, strząsamy nadmiar śniegu z iglaków i bukszpanów, aby jego cięzar nie wyłamał gałęzi.
– planujemy zakup nasion na wczesne wysiewy w domu; przeglądamy oferty szkółek roślin i sklepów internetowych (listę sprawdzonych szkółkarzy podaję w dziale Linki), planujemy nasadzenia na kolejny sezon.
– w styczniu można jeszcze ciąć pędy na zrazy; dołujemy je w wilgotnym piasku w zimnej piwnicy o temp. +5 st.
– sprawdzamy poziom tlenu w oczku wodnym. Podczas występowania okrywy lodowej ważne jest aby utrzymać otwór w lodzie przez całą zimę (pływak styropianowy). Objawem niedoboru tlenu jest podpływanie ryb do przerębla i połykanie przez nie powietrza.
– dokarmiamy ptaki;
-umiarkowanie podlewamy rośliny doniczkowe w domu; większość roślin stawiamy na najjaśniejszych parapetach aby zapewnić zimą jak największy dostęp światła słonecznego.
Rozarium 